Maar de invloed van corona op de dierenwereld reikt verder. Een schonere lucht en minder schadelijke uitstoot meldde het KNMI onlangs. Zit er dan toch nog een  positief aspect aan de uitbraak van het coronavirus? . ‘Padden hebben geluk.’  Zo schreef de Volkskrant enige tijd geleden. Hier een korte samenvatting:

Luchtkwaliteit

Uit vergelijkingen van satellietmetingen uit 2019 en 2020 blijkt dat de maatregelen tegen corona hebben geleid tot ‘een afname van tussen de 20 en 60 procent van de concentraties schadelijke stoffen als koolstofdioxide en stikstofdioxide boven Nederland’.. Ook boven China en Noord-Italië werd verbeterde luchtkwaliteit gemeten. De topen van de Himalaya waren voor het eerst sinds 30 jaar weer zichtbaar vanuit India omdat de atmosfeer zo veel schoner was geworden. Dit werd gemeld door het KNMI.  De landbouw hoeft zich overigens niet rijk te rekenen. Sommige vertegenwoordigers van die sector menen dat de dalingen de rol van de intensieve veeteelt in de stikstofcrisis minder urgent zouden maken. Een feitelijke misvatting: CO2 en stikstofdioxiden (NOx) worden vooral uitgestoten door industrie en verkeer. Ammoniakuitstoot, medeverantwoordelijk voor het stikstofprobleem, is afkomstig van mest uit de intensieve veehouderij; die uitstoot gaat vooralsnog onverminderd door.

Geluidsniveau:

Langs de A2 bij Breukelen  wordt vanaf de eerste week na de maatregelen een afname van het geluidsniveau van 3 tot 4 decibel (dB) gemeten.  Die daling van 3 dB komt neer op een halvering van het autoverkeer.  ’s Nachts gaat de afname van het geluidsniveau tot 4 dB ten opzichte van vóór de corona-maatregelen. Conclusie: ‘Het is zowel ’s nachts als overdag stiller op de wegen, maar ’s nachts is de daling groter dan overdag.’  Omdat mensen opeens weer vogels horen melden ze zich massaal aan bij online cursussen van vogelbescherming.

Natuurgebieden

Mooi dat de waardering voor de natuur deze weken lijkt toe te nemen, zegt Shanti Haas, woordvoerder van Natuurmonumenten, maar er zitten ook keerzijden aan. Harde cijfers ontbreken – niet elke bezoeker wordt geturfd bij het betreden van een natuurgebied – maar met name het eerste zonnige lenteweekend bracht een massale tocht naar de natuur op gang. ‘Veel nieuwe bezoekers, die het met de gebruikelijke gedragsregels niet zo nauw namen’, zegt Haas. Ze lieten de honden loslopen, weken van de paden af en lieten soms veel afval slingeren. Dat vormde een belasting voor de natuurgebieden. Inmiddels hebben overheid en instanties opgeroepen de natuurgebieden te mijden, en zijn de weekends rustiger. Doordeweekse dagen zijn in sommige gebieden wat drukker dan normaal. Die druk kan de natuur aan, zegt Natuurmonumenten, zoals de natuur ook een druk paasweekend aankan.

Vooral de loslopende honden zijn een probleem, zegt Haas. Ze jagen wild op en verstoren broedvogels. Die laatste weten snel te profiteren van de nieuwe toestand: daags nadat Natuurmonumenten de uitkijktoren in het gebied De Onlanden had afgesloten voor publiek, nestelde zich een vogel in de constructie. De toren wordt – ook al zou de coronacrisis eerder voorbij zijn – pas weer vrijgegeven wanneer alle jongen zijn uitgevlogen, verzekert Natuurmonumenten.

Dieren in het wild

Je verwacht het niet: minder autoverkeer, en toch meer aanrijdingen met dieren. In Zeeland vindt de dierenambulance in heet  weekeinde opvallend veel meer doodgereden wilde eenden op de weg.   Tegelijkertijd waarschuwde Rijkswaterstaat  voor meer aanrijdingen met dieren. Die zouden zich door de relatieve stilte juist vrijer voelen zich op de weg te begeven. Padden hebben geluk, meldt stichting Ravon, kennisinstituut inzake reptielen, amfibieën en vissen: hun jaarlijkse trek is inmiddels  ten einde en er sneuvelden er veel minder in het verkeer. Maar reeën lijken het haasje. Het begin van de zomertijd toont altijd al een piek in het aantal aanrijdingen met reeën, meldt de Vereniging Het Ree. In deze periode worden de jonge bokken verdreven door de oude, en moeten ze op zoek naar een eigen territorium. In de lente en het begin van de  zomer vallen de ochtend- en avondspits meer samen met het moment waarop veel wild zich verplaatst. Die spits is momenteel  weliswaar kleiner, maar daar staat dus een ander gevaar tegenover: dieren worden onvoorzichtiger omdat het minder druk is.

René Leegte, voorzitter van Het Ree, constateert enerzijds minder wegverkeer, maar er zijn meer mensen in het bos. Of, erger: meer honden. ‘Dat geeft veel extra onrust onder de reeën, waardoor ze soms de weg op vluchten.’ Vandaar zijn herhaalde oproep aan mensen die de natuur in gaan: ‘Houd uw hond aan de lijn.’ En oproep die Ik graag herhaal omdat  het broedseizoen is begonnen.

Hans Dijkstra